Antalya adliyesi içinde yürütülen ve herhangi bir tazminatın söz konusu olduğu hukuki süreçler tazminat hukuku kapsamında yer alır. Tazminat davası olarak adlandırılan davalarda hukuki dayanak kabul edilen bu alt hukuk dalı; bireylerin, tüzel kişilikleri hak kayıpları ve çıkarları üzerine doğan zararların adil biçimde tazmin edilebilmesi için gereklidir.  

Bu doğrultuda tazminat olgusunun tanımı şu şekilde yapılabilir: Tazminat, bir şahıs, kurum ya da kuruluşun yine bir birey veya tüzel kişilik tarafından yapılan eylemler sonucu zarara uğraması sebebiyle hak kazandığı paradır. Tazminata söz konusu zararlar maddi ve manevi olmak üzere ikiye ayrılabilirler.

Tazminat Hukuku Neleri Kapsar?

Tazminat hukuku kapsamındaki davalarda maddi tazminat kalemleri ve manevi tazminat çeşitleri ayrı ayrı kategorilerde ele alınır. Tazminat hukuku içine giren bütün yargı süreçleri ve öğeler bu başlıklar kapsamındadır. 

Tazminat Davaları Nelerdir?

Hak kaybı yaşayan ve çıkarları zarar gören aktörlerin; maruz kaldıkları haksız eylemler nedeniyle uğradığı zararların karşılanması için para isteminde bulunduğu davalara tazminat davaları denir. İhtilafa düşen iki taraf arasında herhangi bir tazminat davası sayısız nedenle açılabilmektedir. Fakat yaygın nedenler doğrultusunda en sık görülen tazminat davası başlıkları şu biçimde sıralanabilir:

• Boşanma istemi ve eyleminden ortaya çıkan zararlar için tazminat davaları,
• Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı davaları,
• Meslek hastalığı nedeniyle ortaya çıkan tazminat davaları,
• Kişilik haklarının zararından doğan tazminat davaları,
• Hekim hataları sonucu çıkan zararlara açılan tazminat davaları,
• Haksız gözaltına alınmadan doğan tazminat davaları,
• İş güvencesi tazminatı davaları,
• Trafik kazalarından doğan manevi ve maddi zararlara dair tazminat davaları.

Manevi Tazminat Davası Neden Açılır?

Bireylerin manevi açıdan zarar gördüğü; kişilik haklarının ve prestijinin zedelendiği ve kendilerini keder, elem gibi olumsuz hislere sevk eden hal ve eylemler, manevi tazminat davasına neden olabilir. Bu doğrultuda zarara uğrayan aktörler, zarara neden olan tüzel ve gerçek kişiliklere manevi tazminat davası açabilir. Türk Borçlar Kanunu 48. Madde kapsamında düzenlenen manevi tazminat olgusu somut ölçeklerle ölçümü yapılamayan manevi, soyut zararların karşılanması adına açılan davaları kapsar. 

En sık görülen manevi tazminat konuları şu şekilde sıralanabilir:

• Nişan atma davası,
• Hakaretten doğan davalar,
• Boşanma davaları,
• İş kazaları davaları,
• Hatalı doktor uygulamalarına açılan davalar.

Tazminat Davaları Hangi Durumlarda Açılabilir?

Birçok durum ve neden kişilere tazminat davası açma hakkı doğurabilir. Bunlar arasında en sık rastlanan durumları şöyle maddelemek mümkündür:

• Görsel medya ve matbu basında karalama faaliyetleri,
• Telif ihlalleri ve fikri mülkiyet tazminatları,
• Trafik kazalarında ortaya çıkan maddi ve psikolojik zarar durumları,
• Sosyal medya tehditleri, hakaretleri ve küfürleri,
• Bir kişiye ya da kişiler grubuna karşı suç işlenmesinden doğan tazminatlar,
• Sözleşmelerin ihlalinden doğan zararlara karşı tazminatlar,
• Haksız işten çıkarmalar.

Tazminat Davaları Hangi Mahkemelerde Görülür?

Tazminat davalarında hangi mahkemeler yetkili ve görevlidir sorusunun cevabı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 6. Maddesinde bulunabilir. Burada yer alan düzenlemeler doğrultusunda hem manevi tazminatlar için hem de maddi tazminatlar için görevli kılınan ana unsur Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. 

Fakat Ticaret Mahkemeleri ve İş Mahkemeleri gibi farklı yargı unsurları da istisnai durumlarda tazminat davalarında görev alabilirler. Taraflar arasında tazminat hakkının doğmasından daha önce bir kontrat imzalanmış ve bu kontratta ihtilaf halinde yetkili mahkemeler belirlenmişse, sözleşmeye sadık kalınmalıdır. Ancak sözleşme yoksa yetkili mahkemeler dava açılan tarafın ikamet ettiği bölgedeki mahkemeler olacaktır. Eğer davalı taraf tüzel kişilikse, merkezinin yer aldığı bölgenin mahkemeleri yetkili kabul edilir. 

Tazminat Davaları Ne Kadar Sürer?

Tazminat davalarının hangi mahkemede görüldüğü, davanın karara bağlanma süresi için önemli bir detaydır. Ayrıca davaya konu olan tazminatın miktarı, taraflar arasındaki ilişkinin türü ve farklı değişkenler dava sürelerini doğrudan etkileyebilir. Örneğin, İş Mahkemeleri bünyesinde görülen kıdem tazminatı davalarının sonuçlanma süresi adına Adalet Bakanlığı tarafından bir buçuk sene olarak sonuçlanma hedefi tayin edilmiştir. Ancak ikiden fazla aracın karıştığı trafik davalarından doğan tazminat davaları için bu süre neredeyse iki kat uzun olabilir. Bir tazminat davasında, dosya yetkin bir hukukçu tarafından mütalaa edilmeden ortalama bir sonuçlanma zamanı belirtmek kolay değildir.